Domuz gribine karşı el yıkama

Uludağ Üniversitesi Veteriner Fakültesi Besin Hijyeni ve Teknolojisi Anabilim Dalının değerli öğretim görevlisi Prof. Dr. Mustafa Tayar, son günlerde dünya çapında tehlike oluşturduğu söylenen “Domuz gribi” nden korunma yolları ile ilgili bir yazı hazırlamış. Kendisine teşekkür ediyor, konu hakkındaki yazısını aşağıda yayınlıyoruz.

Domuz Gribine Karşı El Yıkama

Bulaşıcı hastalıklardan korunmanın en kolay ve etkili yolu el yıkamadan geçmektedir. Üstelik uygun teknikle yıkanmayan ellerde bakteri ve virüsler varlıklarını korumakta ve hastalığa neden olabilmektedir. Sağlığın korunmasında el yıkamanın önemi hemen herkes tarafından çok iyi bilinmekle birlikte, yine hemen herkes tarafından ihmal edilmektedir. Üst solunum yolu enfeksiyonları, grip gibi hastalıklara neden olabilen virüslerden de korunmanın en basit yolu el temizliğidir. Çoğumuz öksürürken mendil kullanmak yerine ağzımızı elimizle kapatır ve avucumuzun içine hapşırırız. Aynı havayı soluduğumuz diğer kişilerin hastalanmaması için yaptığımız bu davranış sonrasında da aynı insanlarla tokalaşarak ayrılırız. Sonuçta elimizi bir hastalık bulaştırma aracı olarak kullanmış oluruz. Son günlerde ortaya çıkan Domuz gribi, Orthomyxoviridae ailesinden olan herhangi bir virüs tarafından oluşan ve domuzlara özgü bir griptir. Hastalık tıp alanında İngilizce swine influenza virus kelimelerinin baş harflerinin bir araya getirilmesiyle kısaca SIV olarak adlandırılır. Bilinen tüm SIV tipleri ya Influenzavirus A (çoğunlukla) ya da Influenzavirus C (ender) tipindedir. Aşısı henüz bulunmamaktadır.Domuz giribi virusundan sonra doğru el yıkamanın önemi daha çok gündeme gelmektedir. Virus ellerde saatlerce canlı kalabilir. Bu nedenle el yıkama ayrı bir önem kazanmaktadır.

Günlük hayatımızda en sık gerçekleştirdiğimiz eylemlerden biri ellerimizi yıkamamızdır. Oysa 2-3 dakikamızı alan basit gibi görünen bu eylem hayatımızı kurtarabilmektedir. Çevremizde olduğu kadar insan vücudunda da milyonlarca mikroorganizma yaşamaktadır. Normal erişkin bir insan elinde temiz gibi göründüğü durumlarda bile elin 1cm2 alanında; altı bin adet bakteri bulunabilir.

Toplumumuzun suyla temizlik alışkanlıklarını başka ülkelerle kıyaslayıp temiz bir toplum olduğumuzdan söz ederiz. Oysa temizliği ile övünen bir toplumun nasıl olup da genel tuvaletlerinin bu kadar kirli olduğunu açıklayamayız. Üstelik bu tuvaletleri kullandığınızda birçok kişinin elini yıkamadan çıktığını, elini yıkayanların da çoğunlukla sabun kullanmadığını gözlemlemişsinizdir.

Eller, tuvaleti kullandıktan, öksürüp aksırdıktan, burun temizliğinden sonra doğru şekilde su ve sabunla yıkanmalıdır. Ayrıca gıda işyeri çalışanları gıda hazırlamadan önce yine doğru şekilde ellerini yıkamalıdır. Bu uygulama evlerdeki yemek hazırlığından önce de gerçekleştirilmelidir. Doğru el yıkama prosedürünün izlenmesi, özellikle hastalıkların yayılmasını önlemek için yaşamsal ve gerekli bir uygulamadır.

Doğru bir el yıkama için:

El yıkamadan önce tüm takıları çıkartın.

Öncelikle ılık ve akar su kullanın

Ellerinizi su ile ıslatın.

Tercihen sıvı sabun ile ellerinizi köpürterek en az 20 sn el bileklerine kadar ovuşturarak yıkayın. Ellerinizin tüm yüzeylerini tam olarak yıkayın (el sırtları, bilekler, parmak araları ve tırnak araları)

Akan su ile ellerinizi durulayın.

Kağıt havlu yada kuru ve temiz bir havlu ile ellerinizi kurulayın. Ellerinizi kurutmaya koldan başlayın, ellerinize ve parmak uçlarınıza doğru ilerleyin. Ellerinizi kurularken havluyla ovalamayın

Normal katı el sabunları ve sıvı sabunlar meydana getirdikleri etkiler bakımından farklı olmamakla birlikte; katı sabunların bulunduruldukları ortamlardan ve kullanan kişilerin kullanımdan sonra sabunları temizlemeden yerine koymalarından dolayı, katı sabunların kendileri kirlilik nedeni olabilmektedir. Bu yüzden özellikle toplu yaşanan yerlerde kişisel temizlikte sıvı sabunların kullanımı tercih edilmelidir. Ancak sıvı sabun kaplarının yeniden doldurulmadan önce iyice yıkanıp kurutulması da önemlidir.

Kendi sağlığımız ve toplum sağlığı açısından doğru el yıkar ve bu alışkanlığı çevremize de kazandırabilirsek bulaşıcı hastalıkların önüne geçebilmek adına büyük bir adım atmış oluruz.

Prof.Dr.Mustafa TAYAR
Uludağ Üniversitesi
Veteriner Fakültesi
Besin Hijyeni ve Teknolojisi Anabilim Dalı
http://mtayar.uludag.edu.tr/